Bijlage 2: Strategische financiële opdrachten

Wat doet de gemeente en wat doet de vereniging? Deze vragen leiden tot een herijking van de visie op sportaccommodatie. Hiervoor moet een afwegingskader komen in relatie tot de lopende verplichtingen.

Ondanks dat de gemeente al investeringen en vervangingsinvesteringen heeft moeten doen is een sportvisie essentieel om toekomstige keuzes strategisch en duurzaam te kunnen onderbouwen, prioriteiten helder te stellen en investeringen in lijn te brengen met maatschappelijke doelen zoals gezondheid, inclusie, jeugdontwikkeling en ruimtelijke kwaliteit.
Verder is een visie op sportaccommodatie noodzakelijk om toekomstige afspraken goed te kunnen vastleggen, zoals de herziening van de overeenkomst met Sportfondsen, waarin onder meer het gebruik en beheer van sportvoorzieningen opnieuw moet worden vormgegeven. Ook biedt een visie houvast bij het maken van afspraken over verantwoordelijkheden in het dagelijks en groot onderhoud en bij het stimuleren van samenwerking tussen verenigingen. Tot slot is een gemeentelijke visie van groot belang voor de regionale afstemming over sportaccommodaties, zodat we als gemeente een duidelijke positie kunnen innemen en gericht kunnen bijdragen aan een evenwichtige spreiding en benutting van voorzieningen in de regio.

PM.

Er is al € 50.000 beschikbaar gesteld i.k.v. uitvoering accommodatiebeleid

De opdracht wordt in twee fasen uitgevoerd. Voor de bestuurswisseling kan er richting worden gegeven naar de gewenste beheermodellen tussen de gemeente, verenigingen en Sportfondsen.
Na de bestuurswisseling wordt doorgepakt op de brede sportvisie die meervoudig bijdraagt aan de doelen van de Maatschappelijke Agenda.

Wat is onze visie op de bibliotheekfunctie? Hoe ziet dit eruit en wat betekent dit voor onder andere de activiteiten en openingstijden van de bibliotheek? Mede in ogenschouw nemend de aankomende wetswijziging.

Bestuurlijk is afgesproken dat de deelnemende gemeenten met de Bibliotheek Bollenstreek gaan samenwerken aan een visie met ruimte voor lokale aandachtspunten. Daarvoor zijn kaders en richtlijnen nodig vanuit het ministerie van OCW en de provincie. Dit loopt samen met een geplande wetswijziging per januari 2027.

In de circulaire zijn additionele middelen ontvangen voor de bibliotheek. Uit deze opdracht moet blijken of die additionele middelen nodig zijn om aan de nieuwe kaders te kunnen voldoen, of dat de gemeente al (deels) voldoet en daarmee de middelen (deels) kunnen vrijvallen

In deze begroting is incidenteel € 30.000 aangevraagd voor onderzoekskosten en tijdelijk extra ondersteuning om te komen tot de genoemde visie en oordeel over de additionele middelen

De opdracht start in 2026 en zal vanwege de wetswijziging doorlopen in 2027

Creëren van één of twee algemene voorzieningen dagbesteding (t.b.v. besparingen bij de ISD op WMO indicaties dagbestedingen).

Vanuit het door de raad vastgestelde accommodatiebeleid zijn er diverse opdrachten uitgewerkt door HLTsamen. Dat geldt ook voor het realiseren van algemene voorzieningen. De eerste stap is het creëren van een open inloop op twee locaties en daarin samen te werken met de nieuwe brede welzijnsorganisatie. Wanneer de open inloop op beide locaties zijn gerealiseerd, kan er een doorontwikkeling plaatsvinden. Voor de Beukenhof hangt dit samen met de beoogde nieuwbouw.

PM.

Er zijn al middelen beschikbaar gesteld i.k.v. uitvoeren accommodatiebeleid. Namelijk: incidenteel € 50.000 voor realiseren open inloop in ’t Poelhuys en incidenteel € 50.000 voor het realiseren open inloop in de Beukenhof

Verwachte start open inloop Beukenhof eind 2025 en verwachte start open inloop Poelhuys in 2026.

Met betrekking tot subsidies zijn er twee opties mogelijk. Of een generieke taakstelling die verder uitgewerkt wordt (bijv. 6%) of een inhoudelijke uitwerking van besparing op de subsidies. Het college kiest voor de lijn van de inhoud via de brede welzijnsorganisatie Welzijnskwartier.

Nadat de raad voor de zomer van 2025 een besluit heeft genomen over de algemene subsidieverordening is de vervolgstap om daarbinnen subsidieregelingen uit te werken als instrumentarium voor het versterken van de inhoudelijke sturing. Daarnaast wordt gewerkt aan het formuleren van de opdracht aan de nieuwe brede welzijnsorganisatie. Die opdracht moet samenhang geven in de verschillende opdrachten die er nu nog zijn en daarmee eventuele overlap in taken en opdrachten mitigeren. Tegelijk vraagt de afwikkeling van de samenvoeging van twee welzijnsorganisaties naar één nog aandacht.

PM.

Voor de vervolgaanpak is € 30.000 nodig.

De opdracht start in 2025 en loopt door in 2026.

Verkenning naar een inclusieve school

Het gaat hier om twee sporen. Het eerste spoor is het komen tot een IHP met een duidelijk afwegingskader die verder kijkt dan alleen leerlingenaantallen en de staat van de stenen. Het tweede spoor is het langs huisvesting faciliteren van inclusief onderwijs waar een belangrijke relatie ligt met de jeugdzorg en de opgave om met aandacht voor jeugd de kosten te kunnen beheersen.

Als het gaat om de investering in stenen, dan gaat het bij deze opdracht niet zozeer om structurele besparingen. Aangezien voor het IHP nog geen middelen in de begroting zijn opgenomen. Het gaat er wel om te voorkomen dat er onnodig investeringen voor extra vierkante meters worden gedaan.
Als het gaat om de relatie met Jeugdzorg dan is nu nog niet aan te geven wat de pilot kan opleveren.

Bij de tussentijdse rapportage 2025 zijn reeds middelen aangevraagd voor het afronden van het beleid.
Voor het kunnen starten van een pilot in de samenwerking met twee schoolbesturen is nog geen indicatie te geven.

De planning is dat het IHP als beleidskader eind 2025 of mogelijk begin 2026 wordt vastgesteld.
De inzet voor de pilot is om deze in 2026 te kunnen laten starten in samenwerking met de twee onderwijsbesturen.

Meer integraliteit en samenwerking met andere disciplines. Onderzoek naar de gewenste kwaliteitsniveau van het wegbeheer; wat doen we wel/ niet?

Naast de losse sporen die er al bestaan vanuit mobiliteit en beheer en het opstellen van een nieuw beheerplan wegen is het een ambitie om te komen tot een integraal meerjarenplan. Niet alleen voor ‘grijs’, maar voor alle kapitaalgoederen.  

Een integraal meerjarenplan vraagt voor tijd en levert op termijn verminderd ‘spanning’ op in allerlei opzichten. Zowel politiek, financieel, participatief, ambtelijk. Ook is er ruimte om kansen te pakken en wordt de (over)last verminderd. Een weg één keer opendoen en alles oppakken kost natuurlijk minder dan een weg vaker opendoen of ‘in handen hebben’.

Naast vermindering van overlast is er aandacht voor het vroegtijdig signaleren van kansen of uitdagingen in de openbare ruimte en situationeel de integrale afweging dan kunnen maken.

PM. Het is niet te zeggen of een structurele besparing mogelijk is als alle bestaande budgetten voor beheer en mobiliteit bij elkaar zijn gebracht en er integraal wordt gewerkt. Wel kan de raad op basis van het beheerplan wegen een keuze maken over het kwaliteitsniveau en op basis van het mobiliteitsplan keuzes maken over gewenste verbeteringen.
Inmiddels is ook bekend dat naast de vervanging van de Grachtbrug er zorgen zijn over de staat van de brug in Halfweg.  De financiële consequenties zijn nog niet in de begroting opgenomen.

De kosten die nodig zijn voor de organisatie vallen binnen de begroting van HLTsamen. Voor het opstellen van het wegenbeheerplan is incidenteel €100.000

Opstellen beheerplan wegen > begin 2026
Meerjarenprogrammering > 2026 > doorkijk 2 jaar
Meerjarenprogrammering > 2027 > doorkijk 5 jaar
Meerjarenprogrammering > 2028 > doorkijk 10 jaar

Bij meerjarenprogrammering gaan we ervan uit dat we alle onderhoudsbehoeften voor kapitaalgoederen, herinrichtingswensen en (nieuw)bouwontwikkelingen op elkaar hebben afgestemd. Uitvoering van integrale projecten kent een doorlooptijd van zo’n 7 jaar: schetsmatig per jaar: Wensvorming, beeldvorming,

Financieren van hagen in de D&B via een nieuw investeringsfonds Programma Landelijk Gebied (creëren breder bestedingsdoel van bestaande middelen van uit een nieuw programma). Het college gaat op zoek naar fondsen om dit verder van cofinanciering te voorzien.

In de omgevingsvisie ‘Samenwerken aan een levendig Lisse’ is aangegeven dat Lisse inzet op het herstel van verdwenen groenstructuren zoals hagen. In samenhang met recreatieve ontwikkelingen (zoals het regionaal wandelnetwerk) zoeken we naar mogelijke financieringsbronnen waaronder een nieuw investeringsprogramma Landelijk Gebied.  Dit zal een vervolgopdracht moeten worden nadat het nieuwe programma Landelijk Gebied bestuurlijk is vastgesteld.

Met het Zuid-Hollands Landschap zijn wij in gesprek, zij maken een voorstel voor meerdere scenario’s voor uitvoering. Ieder scenario gaat gepaard met een eigen kostenraming.

In de aanpak zal gepoogd worden om ook andere financieringsbronnen te vinden en te benutten voor het terugbrengen van de verdwenen beukenhagen in het landschap van de Duin- en Bollenstreek. Dit vraagt om een projectmatige aanpak gecombineerd met recreatieve ontwikkelingen.

Er is in deze zin niet sprake van een structurele besparing, maar het zien te realiseren van een bestuurlijk en politieke wens door slim gebruik te maken van bestaande middelen. Zodat de ambitie kan worden gerealiseerd zonder extra druk te leggen op de begroting van de gemeente. Dat gezegd hebbende is het niet uit te sluiten dat de gemeente middels cofinanciering moet bijdragen en bij het realiseren van hagen mogelijk ook de beheertaak heeft/ krijgt. Wat dan leidt tot structurele lasten.

Ambtelijke uren: dit is een reeds lopend project, de inventarisatie wordt in het huidige werk uitgevoerd.
Verdere uitvoering van een eventueel scenario kost extra tijd welke nog niet geraamd is en mogelijk ook om aanvullende middelen geld voor de uitvoering van een project of programma.

Wat betreft materieel budget, er is nog geen budget geraamd voor uitvoering van het terugbrengen van beukenhagen. Iedere strekkende meter haag kost in eerste instantie €94,60, dit is exclusief onderhoud in de toekomst.

Projecten als actualisatie van de omgevingsvisie en een nieuw programma Landelijk Gebied lopen al. Het specifieke deel over hagen is nog in de inventariserende fase. De doorlooptijd van planvorming en uitvoering wordt ingeschat op meerdere jaren/ lange termijn.

Strategische agenda vanuit de gemeente opstellen. Wat doen we lokaal wat regionaal? Het college zal naar aanleiding van de evaluatie van de Economic Board deze agenda uitwerken en de mate van ondersteuning bepalen die zij wenselijk en passend acht en doet daarvoor voorstellen bij de begroting.

In de omgevingsvisie ‘Samenwerken aan een levendig Lisse’ zijn de ambities rond Leren, Ontwikkelen en Ondernemen opgenomen. Deze werken we uit in een strategische agenda/ omgevingsprogramma. Centraal daarin staat de vraag: Wat doen we lokaal en wat doen we regionaal?

Op lokaal niveau wordt al gewerkt aan de integrale aanpak van het dorpscentrum, wordt er een lokale vertaling gemaakt van een regionale bedrijventerreinenstrategie en wordt er gewerkt aan een propositie aan de provincie voor transformatie en verplaatsing van bedrijventerreinen.

Op regionaal niveau wordt er een evaluatie van de Economic Board uitgevoerd. De evaluatie is input voor de op te stellen strategische agenda. Om de Economic Board in staat te stellen om projecten uit te voeren die voor de streek van belang zijn en daarvoor ook cofinanciering binnen te halen, is bij de Begroting 2026 nu voor twee jaar middelen beschikbaar gesteld. In de strategische agenda zal de koers verder uitgewerkt moeten worden. Ook als het gaat om de vraag war het beste op het niveau van de Duin- en Bollenstreek kan worden georganiseerd en wat op het niveau van Holland Rijnland.
Per 1 januari 2026 is een bekrachtigde vorm van samenwerking tussen de Stichting Greenport en de Economic Board tot stand gekomen die bijdraagt aan het oorspronkelijke doel: een efficiëntere inzet van publieke gelden,

PM. Het is vooruitlopend op de strategische agenda niet te voorzien of er structureel kosten zijn te besparen. Mocht de Greenport volledig succesvol zijn ingevlochten in de Economic Board dan zou dit qua organisatiekosten een besparing kunnen opleveren.

Naast de inzet aan uren vanuit HLTsamen is er incidenteel inhuur nodig voor deze opdracht. De geraamde kosten zijn € 35.000.

Doorlooptijd voor het opstellen van een Strategische Economische Agenda: December 2026 – oktober 2027.

Onderzoek naar het effect op de dienstverlening (wachttijden) bij terugdraaien van de intensivering t.b.v. paspoortenpiek.

Vanaf het moment dat het voorstel is gedaan om extra capaciteit in te zetten t.b.v. de paspoortenpiek is toegezegd dat het verloop van de prognoses en de daadwerkelijke uitgifte wordt gemonitord. Dit heeft ertoe geleid dat vorig jaar bij de Begroting 2025 een stukje kosten zijn verlaagd omdat bleek dat een extra avondopenstelling toch niet nodig is gebleken. In de begroting 2026 is een verdere verlaging van kosten opgenomen als gevolg van de actualisatie. Evenwel zien we dat het aantal aanvragen zal stijgen en daarmee is, naast een extra openstelling op vrijdagmiddag, het open hebben van dubbele balies nog steeds noodzakelijk.
Want in de 4 uur extra openstellingstijd in Lisse is gemiddeld in 2024 zo’n 3 uur aan klanten op afspraak geweest. In 2025 is dat tot nu toe al 3 uur en een kwartier. In die tijd heeft de ingehuurde inzet (de flexpool genoemd) (en vaste inzet die ook op vrijdag werd ingezet) niet alleen reisdocumenten behandeld maar ook rijbewijzen, verhuizingen, BRP-uittreksels en Burgerlijke Stand uittreksels. Als er even geen klant is dan is het een goede gewoonte dat de flexpool meehelpt met het inscannen en controleren van JOIN-dossiers.

Voor de goede orde de stand qua prognoses:

De structurele besparing zit in het goed sturen op de kosten en het alleen benutten van de extra middelen wanneer dit nodig blijkt. Dit heeft tot op heden dus opgeleverd dat twee keer de begroting is bijgesteld. Evengoed is het ook mogelijk dat in 2026 en 2027 (gelet op de prognose) de praktijk erom vraagt in capaciteit bij te schakelen.

Niet van toepassing

De periode van de paspoortenpiek loopt van 2024 tot en met 2028.

Onderzoek naar samenvoeging van kantoorfuncties in gemeentehuizen HLT en/of diensten en partijen onderbreng in het gemeentehuis (accommodatiebeleid)

De gemeente Lisse heeft nu als enige van de drie gemeenten Hillegom, Lisse en Teylingen een door de raad vastgesteld accommodatiebeleid. Die zijn wel nodig om het HLTbestuur de inschatting te kunnen laten maken of het haalbaar is dat de kantoorfuncties binnen HLTsamen geconcentreerd kunnen worden. Wanneer een kans zich t.z.t. voordoet, dan zal er een aparte businesscase moeten worden gemaakt.

Het onderbrengen van partijen in het gemeentehuis is onderdeel van het accommodatiebeleid zoals vastgesteld door de raad. Waarbij dan ook breder wordt gekeken dan alleen het gemeentehuis. Ook het beter benutten van de andere locaties is daar een onderdeel van.

De structurele besparing van het accommodatiebeleid is bij de Begroting 2026 ingevuld en zelfs meer dan oorspronkelijk als doel was gesteld. Een verdere structurele besparing is op dit moment lastig in te schatten. Het is vooral zaken dat de structurele besparingen ook daadwerkelijk in de praktijk worden gebracht door middels van concrete projecten.

Niet van toepassing. Indien zich een aanvullende kans voordoet, dan wordt hiervoor een aparte businesscase opgesteld.

Het accommodatiebeleid kent een aantal tijdlijnen. In de periode 2028 en 2029 staat op de planning het verhuizen van een aantal maatschappelijke partners/ subsidierelaties.